«چهارپایه عشق» بازخوانی رسم‌های عزای حسینی است

«چهارپایه‌خوانی» یکی از سنت‌های عزاداری در ماه‌های محرم و صفر به خصوص در شهر تهران است، در این سبک عزاداری، مداح یا روضه‌خوان بر روی چهارپایه می‌رود و با تکیه بر مهارت خود، مداحی و نوحه‌خوانی می‌کند.

در این سبک عزاداری، چهارپایه‌خوان در میان جمعیت قرار می‌گیرد و جمعیت، دور تا دور او حلقه می‌زند. کوتاهی روضه، سادگی و پر بار بودن اشعار و مضامین روضه از ویژگی‌های چهارپایه‌خوانی است.

آیین چهارپایه‌خوانی از ساده‌ترین سنت‌های عزاداری است و به عقیده بسیاری از پیرغلامان و چهارپایه‌خوانان اصل موضوع کربلا و عاشورا برای چهارپایه‌خوانی کافی است و دلیل اصالت این سبک از عزاداری، اجرای اشعار و روضه‌های صحیح و برگرفته از مقتل است.

با این پیشینه عزاداری، دو سالی است که کنسرت آیینی «چهارپایه عشق» با خوانندگی مصطفی راغب و با الهام از سنت اصیل چهارپایه‌خوانی به مناسبت ماه صفر و ایام سوگواری شهادت امام حسین (ع) و یاران با وفای ایشان با اجرای مرثیه‌ها و نوحه‌های قدیمی و خاطره‌انگیز و آثاری جدید به صورت رایگان برگزار می‌شود.

کنسرت «چهارپایه عشق» ۳۰ مرداد تا ۱۰ شهریورماه سال گذشته با همراهی ارکستر ۲۵ نفره مشتمل بر نوازندگان ساز‌های زهی، الکترونیک و کوبه‌ای و گروه کُر با روایت حامد حسین‌زادگان و بازخوانی بعضی از نوحه‌های قدیمی و خاطره‌انگیز به زبان‌های فارسی، ترکی و عربی و آثار معاصر در مرکز همایش‌های برج میلاد تهران برگزار شد و این کنسرت آیینی برای دومین سال با همان سبک و سیاق با حمایت مرکز آوای انقلاب اسلامی (مأوا) از ۱۶ تا ۲۰ مرداد ساعت ۲۱:۳۰ در تالار وحدت به روی صحنه می‌رود و در صحنه اجرا هم یک چهارپایه به عنوان نمادی از سنت عزاداری گذشته قرار داده شده است.

دومین شب کنسرت آیینی «چهارپایه عشق» شامگاه چهارشنبه -۱۷ مردادماه- در تالار وحدت برگزار شد، در ابتدا، نوایی از نوحه‌های قدیمی به زبان‌های فارسی، ترکی و عربی پخش شد سپس حامد حسین زادگان در مطلعی «چهارپایه عشق» را چنین روات کرد: «.. اینجا لحظه بازخوانی حدیث شهامت‌های حیدری است، اینجا لحظه با شکوه مرور نام‌های اهل تقواست، «چهارپایه عشق» بازخوانی رسم‌های عزای حسینی است، بازمرور حادثه عظیم انسان کاملی که برای خدای خودش، جانش، جوانش، خاندانش و نوزادش را قربانی می‌کند، این عاشقانه‌های ما برای عرض اراداتمان به خاندانی است که به دعایشان، دعایمان استجابت می‌شود و درب آسمان‌ها به روی ما گشوده می‌شود.»

خوانش شعر و روایت‌هایی درباره واقعه عاشورا، مدح مقام والای حضرت سیدالشهدا (ع) و خاندان ایشان توسط حسین‌زادگان پیش از اجرای هر قطعه ادامه داشت.

سپس قطعه‌های «گره گشا» (از همون بچگی دچارم وقتی گره می‌خوره با کارم/ بی‌هوا اسمتو میارم شکوه امن روزگارم/مگه میشه جدایی از تو مگه میشه جدایی از تو/ مگه میشه جدایی از تو دوباره بغض من شکستو…» با شعری از حسین حیدری و مصطفی راغب و آهنگسازی مصطفی راغب، «عشق کوفی» (تیتراژ سریال عشق کوفی به کارگردانی حسن آخوندپور) با شعری از قاسم صرافان، آهنگسازی راغب، نوحه قدیمی به زبان ترکی در مدح حضرت عباس (ع) با مضمون «اویان‌ای یار وفاداریم اویان/ منی تک قویما، علمداریم اویان/ شرف الناسیم، اویان/ گوزل عباسیم، اویان (بیدار شو،‌ای یار وفادارم بیدار شو، مرا تنها مگذار، علمدارم بیدار شو، شرف انسانیتم، بیدار شو، عباس زیبایم، بیدار شو» توسط راغب اجرا شدند.

نام حسین (ع) و مکتب ایشان جهانی است

پس از اجرای این قطعه‌ها، راغب طی سخنانی ضمن خیر مقدم به مخاطبان اظهارداشت: خیلی خوشحال هستیم از اینکه باز هم سعادت نصیب ما شد تا برای دومین سال با کنسرت آیینی «چهارپایه عشق» در خدمت شما باشیم، به لطف خدا و همراهی دوستان به خصوص موسسه فرهنگی هنری آوازی نو و سیدحسن اردستانی مدیرعامل این موسسه تصمیم گرفتیم تا این کار بزرگ را انجام دهیم و در این دو سال خدا را شکر، شاهد بازخورد‌های بسیار خوبی بودیم و امسال تصمیم گرفتیم که این کنسرت را مجددا تکرار کنیم.

وی گفت: سال گذشته، افرادی که در سالن اجرا حضور داشتند، از اقشار مختلف جامعه با تفکر‌های مختلف بودند، با پوشش‌های مختلف حتی بعضا افرادی بودند که به این مکتب (امام حسین (ع)) اعتقادی نداشتند، اما به هر حال با حال بسیار خوب و با انرژی مضاعف سالن را ترک کردند و از مخاطبان این کنسرت شدند و درباره برگزاری این کنسرت سوال می‌کردند که چه زمانی قرار است دوباره این کنسرت برگزار شود؟، خدا را شاکریم که نام حسین (ع) و مکتب ایشان نه تنها مختص دوستدارانشان، کشور ما و مسلمانان است که نسبت به ایشان عرق دارند بلکه نام حسین (ع) و مکتب ایشان جهانی است، امیدوارم تا پایان این کنسرت آیینی لذت ببرید، ما را همراهی کنید و وقتی سالن را ترک می‌کنید، حال دل همه شما خوب باشد.

قطعه «سرخ غروب»، مداحی «عمه بابایم کجاست؟» (اثری از غلامعلی کویتی‌پور درباره حضرت رقیه (س))، «کیستی» (کیستی تو‌ای قرار دل بی قرار من)، نوحه «لیش تأخر عباس؟» (چرا عباس دیر کرد؟ / من البین یا حسین من زغری و شاب الراس (وای از دست جدا؛‌ای حسین! از غمت در کودکی موی سرم سفید شد.) اثر الحاج باسم الکربلائی به زبان عربی از دیگر آثاری بودند که در این کنسرت آیینی اجرا شدند.

سپس حسین زادگان، داستانی را از «علی گندابی» که با نوحه‌خوانی یک ذاکر، عاشق و شیفته اهل بیت (ع) شد، روایت کرد که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. راغب سپس قطعه «آره من دیوونتم» را اجرا کرد.

همچنین در پایان نوحه قدیمی و معروف «عملدار نیامد» (ای اهل حرم میر و علمدار نیامد) اجرا شد، مخاطبان هنگام اجرای این قطعه ایستاده و بعضا با راغب همخوانی کردند و سینه زدند.

نمایش اشعار قطعه‌ها و ترجمه اشعار ترکی و عربی، تصاویر مرتبط با مضامین اشعار در صحنه اجرا، همراهی و همخوانی مخاطبان با قطعه‌ها با تشویق‌ها و ذکر صلوات از نکات قابل توجه این کنسرت بود.

مصطفی راغب از خوانندگان موسیقی پاپ است که پیش از خوانندگی به تلاوت قرآن و مداحی هم علاقه داشته است و بر مقام‌های موسیقی عرب و ایرانی تسلط دارد و در هیات عزاداری در یزد هم مداحی می‌کند.

راغب فعالیت رسمی خوانندگی خود را از سال ۱۳۸۵ آغاز کرده است و تاکنون قطعه‌هایی در مضامین مختلف از جمله آیینی منتشر کرده است و از سال گذشته نیز کنسرت آیینی «چهارپایه عشق» را به روی صحنه برده که مورد استقبال مخاطبان نیز قرار گرفته است، چنین رویداد‌هایی نشان می‌دهد که کنسرت‌هایی با مضامین آیینی و مذهبی می‌توانند در ماه‌های محرم و صفر و ایام سوگواری شهادت حضرت سیدالشهدا (ع) برگزار شوند و ضمن احترام به این ایام، مخاطبان را با اهل بیت (ع) و واقعه عاشورا و مفاهیم مرتبط با آن آشنا کنند.

منبع: ایرنا